نوار عصب چیست (نوار عصب دست، نوار عصب پا) (EMG& NCV) Electromyography & Nerve conduction study که به اختصار EMG& NCV نوشته می شود و گاهی به آن الکترومیوگرافی گفته میشود که به اختصار ای ام جی و یا تست عصب هم گفته می شود ، نوعی روش تشخیصی است که برای ارزیابی سلامت اعصاب و عضلات و تشخیص بیماریهای عصبی و عضلانی و اختلالات محل اتصال عصب و عضله به کار می رود.
برای مشاهده متن کامل مقاله نوار عصب چیست روی لینک نوار عصب چیست کلیک کنید.
دستگاه عصبی از دو قسمت مرکزی شامل مغز و نخاع و محیطی شامل اعصاب حسی ، حرکتی و خود مختار تشکیل شده است. نوار عصب و عضله قسمت محیطی را بررسی می کند.
نوار عصب و عضله دو قسمت دارد:
الف) نوار عصب : در نوار عصب، عصبهای حسی و حرکتی هر کدام جداگانه بررسی می شوند.
برای بررسی عصب حسی، تنه عصب با تحریکات الکتریکی ضعیفی تحریک شده ،پاسخ حاصله، به کمک الکترود برداشت کننده از سطح پوست برداشت می شودو نتایج به دست آمده با داده های نرمال و نیزبا نتایج سمت مقابل در صورت سالم بودن، مقایسه میشوند.برای بررسی اعصاب حرکتی، مجددا تنه عصب مشابه عصب حسی تحریک شده ، پاسخ ایجاد شده، از سطح عضله مورد نظر برداشت می شود و با داده های نرمال ونیز سمت مقابل مقایسه می شود.
ب) نوار عضله یا الکترومیوگرافی: در نوار عضله با استفاده از یک الکترود سوزنی ظریف ، فعالیتهای الکتریکی ماهیچه در حالتهای مختلف اعم از استراحت و فعالیت مورد مطالعه قرار می گیرد.نوار عضله نیاز به همکاری کامل بیمار دارد تا در زمان مناسب عضله را منقبض یا شل نماید.هرچه همکاری بیمار بهتر باشد ، نوار عضله سریعتر انجام می شود و نا راحتی ناشی از انجام آن به حداقل میرسد.
نوار عصب و عضله در حقیقت ادامه معاینه بالینی بیمار است و پزشک، بعد از اخذ شرح حال و معاینه بالینی دقیق اقدام به انجام آن می نماید.
چرا نوار عصب و عضله انجام می شود؟
پزشک معالج، ممکن است در صورتی که بیمار علایم و نشانه هایی دال بر بیماری عصب و عضله و یا بیماری محل اتصال عصب و عضله داشته باشد درخواست انجام نوار عصب و عضله دهد. بعضی از این علایم و نشانه ها از این قرارند:
سوزن سوزن شدن ، مور مور و گزگز اندامها خصوصا انگشتان دست وپا، خواب رفتگی دست ها یا پاها، ضعف عضلانی،درد عضلات و کرامپ و انواع خاصی از درد اندامها.
تست نوار عصب و عضله
نوار عصب و عضله نوعی روش تشخیصی است.
تست نوار عصب و عضله برای ارزیابی سلامت اعصاب و عضلات و تشخیص بیماریهای عصبی و عضلانی و اختلالات محل اتصال عصب و عضله به کار می رود.
نوار عصب و عضله اغلب برای تشخیص ویا رد کردن موارد زیر ضروری است:
۱-بیماریهای عضلانی مانند دیستروفی های عضلانی و پلی میوزیت
۲-بیماریهای اعصاب محیطی مانند سندرم تونل کارپ و نوروپاتی ها
۳-بیماریهای سلولهای حرکتی در مغز و نخاع مانند ای ال اس
۴-بیماریهای محل اتصال عصب و عضله ماند میاستنی گراویس
۵- درگیری ریشه های عصبی در گردن و کمر ناشی از فتق دیسک یا آرتروز
۶-بیماریهای شبکه بازویی و یا لمبوساکرال
نکاتی که لازم است توسط بیمار برای نوار عصب و عضله رعایت شود:
۱-از آنجا که نوار عصب و عضله بر روی اندامها انجام می شود ، بهتر است بیمار از لباس نسبتا گشاد و راحت استفاده کند.
۲-برای انجام نوار عصب سطح اندام باید از مواد چرب و آرایشی و نیز تعریق پاک باشد. لذا بهتر است قبل از آن بیمار استحمام کرده باشد و یا حداقل از آرنج و زانو به پایین را کاملا شسته باشد.
برای مشاهده متن کامل مقاله نوار عصب چیست روی لینک نوار عصب چیست کلیک کنید.
راهنمای نحوه درخواست آزمایش توسط پزشک معالج:
۱-بهتر است خلاصه ای از تاریخچه و معاینه بالینی بیمار در برگ درخواست قید گردد، چراکه نوار عصب و عضله در واقع تکمیل کننده تاریخچه و معاینه بالینی بیمار حهت رسیدن به تشخیص نهایی است.
۲-برای انجام نوار عصب و عضله به آزمایش یا آمادگی خاصی نیاز نیست اما در صورتیکه بیمار مبتلا به بیماریهایی هپاتیت یا ایدز بود ویا کمبود پلاکت و فاکتورهای انعقادی دارد، می بایست در برگه در خواست قید گردد تا احتیاط لازم انجام شود.
۳-با توجه به اینکه در نوار عصب و عضله مقایسه دو اندام برای تشخیص و پیش آگهی بسیار مهم می باشدو عملا بدون این مقایسه تست مورد نظر ناقص می باشد، لذا می بایست در برگه در خواست از نوشتن نوار عصب و عضله برای یک اندام خودداری شود.
۴-در بیماریهای سیستمیک همچون نوروپاتی و میوپاتی و بیماریهای سلول حرکتی ، که تمام اندامها درگیر می باشند در خواست نوار عصب و عضله برای جهار اندام قید شود.
۵-بهتر است حداقل دو هفته از شروع علایم سپری شده باشد تا تغییرات قابل شناسایی توسط نوار عصب وعضله ایجاد شده باشد.
همانگونه که گفته شد تست نوار عصب و عضله راهی برای ارزیابی عملکرد اعصاب و عضلات بدن می باشد در حالی که روشهای تصویر برداری مانند ام آر آ ی و سونوگرافی ،ساختمان و ظاهر عصب و عضله را نشان می دهند و قادر به ارزیابی نحوه فعالیت آنها نمی باشند و از این نظر نوار عصب و عضله از جایگاه منحصر به فردی برخوردار می باشد.
عصبهای بدن مانند سیمهای برق هستند که جریان الکتریکی را از مغز ونخاع به ماهیچه ها هدایت کرده ، باعث انقباض آنها می شوند ونیز سیگنالهای الکتریکی را از گیرنده های موجود در پوست و سایر ارگانهای بدن به مغز و نخاع منتقل کرده، باعث درک حواس پنچ گانه و انتقال حس درد می شوند.
همانگونه که برای بررسی جریان الکتریسته از وسیله ای مانند فازمتر استفاده می شود تا جریان برق را به نور قابل مشاهده ، تبدیل کند ، برای بررسی جریان الکتریکی موجود در اعصاب و عضلات از دستگاه نوار عصب و عضله استفاده می شود تا آنها را به سیگنالهای قابل مشاهده و شنیدن تبدیل کند.
برای انجام نوار عصب و عضله ،ابتدا پزشک شرح حال مختصر و هدفمندی از بیمار به عمل می اورد ودر ادامه معاینه بالینی صورت می گیرید.
بعد از آن بیمار روی تخت دراز می کشد ویا روی صندلی می نشیند که این وضعیتها به ترجیح پزشک ، وضعیت بیمار و قسمتهای مورد مطالعه بستگی دارد.
عصب مورد نظر مشخص می شود و الکترودهای برداشت کننده والکترود گراند با ولکرو (چسبک) به محلهای مورد نظر متصل می شوند وسپس به کمک الکترود تحریک کننده (استیمولاتور) و از روی سطح پوست ، عصب مورد نظر توسط شوک الکتریکی ملایمی تحریک می شود و جریان الکتریکی ایجاده شده به کمک الکترود برداشت کننده به دستگاه نوارعصب و عضله منتقل شده که پس از تقویت ، در مانیتور قابل مشاهده و ارزیابی میگردد.
بعد از اینکه تمام اعصاب مورد نظر بررسی شدند، نوبت به انجام نوار عضله می رسد که به کمک الکترود سوزنی بسیار نازکی انجام می شود.
برای مشاهده متن کامل مقاله نوار عصب چیست روی لینک نوار عصب چیست کلیک کنید.
برای این کار بهتر است بیمار روی تخت دراز بکشد.
الکترود گراند به اندام مورد بررسی متصل می شود و بعد از ضد عفونی کردن پوست با الکل ، الکترود سوزنی با یک حرکت سریع وارد عضله می شود که معمولا با احساس سوزش بسیار مختصری همراه است .
پزشک ، ابتدا ماهیچه را در حالت استراحت بررسی می کند و سپس از بیمار می خواهد تا عضله را در برابر مقاوت ، منقبض کند تا فعالیت الکتریکی عضله به صورت واحدهای حرکتی در مونیتور ظاهر شوند.
دستگاه نوار عصب و عضله علاوه برتصویر امواج ، صدای آنها را نیز پخش می کند که این صداها برای تشخیص،از اهمیت بالایی برخوردار هستند.
تعداد عضلاتی که باید بررسی شوند معمولا در ابتدا مشخص نمی باشند و درحین انجام نوار عصب و عضله مشخص می شوند ولی در مجموع پزشک باید کمترین تعداد عضله را که برای تشخیص مورد نیاز می باشد ونیز مناسبترین عضله ، را انتخاب کند که این امرعلاوه بر نوع بیماری به تجربه و مهارت پزشک نیز بستگی دارد.
معولا هرچه مهارت پزشک بیشتر باشد ، درد و ناراحتی ناشی از تست نوار عصب و عضله کمتر خواهد بود.
البته باید توجه داشت که درک درد ، یک تجربه شخصی است وتجربه بیماران از تست نوار عصب و عضله می تواند بسیار متفاوت باشد.
بیمار بلافاصله بعد از انجام نوار عصب و عضله می تواند به فعالیت عادی خود باز گردد.
نویسنده: دکتر پاک منش متخصص طب فیزیکی و توانبخشی
مقالات مرتبط با مقاله نوار عصب چیست
توصیه می کنیم مقالات مرتبط مفید وب سایت را با کلیک روی لینک های سیاتیک چیست؟ ، روش های پیشگیری و درمان دیسک کمر و گردن ، آسیب عصب اولنار دست ، توانبخشی چیست؟ ، افتادگی مچ دست ، تنگی کانال نخاعی چیست؟ ، روش تشخیص و درمان خواب رفتن دست و پا و اقدامات ضروری برای بیماران در هنگام انجام نوار عصب و عضله مشاهده نمایید و با دوستان خود به اشتراک بگذارید تا آنها نیز از این مقالات، استفاده نمایند.
عضو شوید
عضویت سریع
آمار
وب سایت:
آمار مطالب
آمار بازدید
